به نقل از «آفتاب»

چرا مداحان یزدی محبوب هستند؟

تاریخ انتشار: ۶ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۳۱۵۹۳

آفتاب‌‌نیوز :

بسیاری از مداحان و مرثیه سرایان در ایام عزای حسینی در محرم، به توصیف «شکلی و ظاهری» شهادت شهدای کربلا پرداختند و کوشش کردند با بازنمایی صحنه‌های نبرد کربلا، روحیه حماسی را در مخاطب پرورش داده و مظلومیت امام حسین (ع) در دفاع از دین را توصیف کنند.

خبرآنلاین در ادامه نوشت: این دسته از مداحی‌ها که اشعار و مرثیه‌های آن صورتبندی شکلی دارد، گاه به مضامین روز از جمله محورمقاومت در برابر رژیم صهیونیستی یا فداکاری شهدای حرم در سوریه و یا بازنمایی انقلاب اسلامی در حادثه عاشورا نیز می‌پرداخت و در اشعار و مرثیه ها، ویژگی رشادت و ایستادگی در برابر «ظالم خارجی» یا دفاع از موجودیت امت و محور‌های اصلی گفتمان تشیع را تقویت می‌کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنچه در سال‌های اخیر، بویژه عزاداری یزدی‌ها را برجسته کرد، توجه به «محتوا و معنا»‌ی اشعار مرثیه‌های محرم بود که معناکاوی آنچه را در زمینه تاریخی کربلا رخ داد به دنبال داشت.

توجه به ماهیت حرکت امام حسین (ع) در دفاع از دین و حرکت‌های گام به گام حضرت در امر به معروف و نهی از منکر، یا شیوه سخنوری ایشان و خانواده حضرت در برابر ظالمین، برای بیان حقیقت و کنشگری حضرت زینب (س) به مثابه رجل سیاسی و مهمتر از همه توصیف حرکت تاریخی ظالمین از ابتدا تا انتها و اثراتی که بر مردم عادی داشت، درون مایه‌هایی است که برخی مداحان تلاش کردند در اشعار سال‌های اخیر خود، روحیه ایستادگی در برابر ظلم را در مردم تقویت کنند.

این توجه به محتوا که با استقبال بی نظیر مردم مواجه شده، اگرچه در سال‌های دورتر و قبل انقلاب، از سوی سخنرانان معروف همچون مرحوم فلسفی، شهید مطهری، آیت الله طالقانی و شهید بهشتی صورت می‌گرفت در فردای انقلاب، غالبا اساتید حوزه و دانشگاه، مضامین سخنرانی‌های خود را با درون مایه‌های ظلم ستیزی و عدالت خواهی، صلح طلبی، کرامت انسانی و آزادگی در جامعه و زندگی روزمره قرار می‌دادند که یکی از نمونه‌های موفق آن مرحوم دکتر داود فیرحی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بود.

چه آنکه در این سالها، جای خالی شاعرانی که سراینده چنین مضامینی باشند احساس می‌شود. در فقدان وجود چنین شاعرانی که مسلط به تاریخ، اندیشه و فلسفه سیاسی بوده و معنا را در مضامین اشعار خود تقویت کنند، اما گاه چرخش‌های ناگهانی را در مداحان شکل گرا مشاهده می‌کنیم که توجه بیشتری به معنا و محتوای مرثیه امام حسین (ع) دارند و کوشش می‌کنند ویژگی‌های شناخت ظلم و عدالت خواهی از ظالم را تقویت کنند.

چنین مداحی‌های موفقی که نمونه‌های آن را در هیات‌های یزدی می‌بینیم با استقبال مردم مواجه شده که نشان می‌دهد ورود مداحان به حوزه معنا و محتوای تفسیری رخداد عاشورا، به دلیل ویژگی بداعت قالب «شعر» برای انتقال «معنا و محتوا»، این نیاز را در مخاطب پدیدآورده تا مداحان متفاوتی را در یزد ببینیم. کوششی که در راستای تقویت بسامد صدای خواسته‌های مردم کوچه و بازار انجام می‌شود.

اما در مقابل برخی مداحان تهرانی که روایتی ایدئولوژیک از کربلا و حماسه امام حسین (ع) دارند، تلاش می‌کنند در اشعارشان، تفسیری ارائه دادند که مشروعیت بخش برخی رخداد‌های سیاسی است. در چنین شرایطی به دلیل ماهیت تراژیک شهادت ۷۲ تن در کربلا، تفسیر عالمانه و علمی آن رخداد، تفسیری منطبق با «زندگی روزمره مردم» است نه تفسیری بر مبنای توجیه وضعیت موجود.

این تفسیر در درون مایه‌های شعری مداحان، قدرتمندانه، مردم را در برابر فساد و ظلم مفسدان و ظالمان مسلح می‌کند تا امر به معروف و نهی از منکر را نه به مثابه ابزاری در دست نهاد‌های رسمی بلکه به مثابه آگاهی همگانی در مردم، برای برجسته سازی مفاهیم عدالت خواهی، صلح طلبی، کرامت انسانی و آزادگی تقویت نمایند تا نه فقط در ده روز محرم بلکه در تمام ایام سال، آن را نهادیه و فرهنگ سازی کنند.

موضوعی که نه تنها نباید منجر به سانسور یا محدودیت سازی برای مداحان شود بلکه نیازمند حمایت عمومی از آنان است تا بتوانند معانی اشعاری را که روزی الهام بخش انقلاب ۵۷ بود، در مردم زنده نگه دارند.

آنچه این روز‌ها در یزد جلوه گری می‌کند، امتداد دین مداری مردمان یزد است و جلوه‌هایی ناب از فرهنگ اصیل و عامه یزدی هاست که طی قرن‌ها زندگی در اقلیم سخت و خشن و کویری یزد، در وجود تک تک این مردم نهادینه شده و به باور نشسته و اینگونه جلوه گری می‌کند.

مداحی که با به کار گیری صحیح و دقیق موسیقی دستگاهی و ردیفی ایرانی، مضامین فرهنگ ایرانی را دستمایه رویداد عاشورا در فرهنگ اسلامی قرار داده و معنا را به دور از ابتذال رایج در برخی مداحی ها، به مخاطب ارائه می‌دهد.

در واقع عزاداری یزدی‌ها و سبک و فرم و محتوای آن، چیزی جدا از سبک زندگی این مردم نیست، مبتذل نیست و به دلیل عدم وابستگی به نهاد‌های رسمی و قدرت مسلط، کوشش نمی‌کند توجیه کننده وضعیت موجود باشد، بلکه ظلم ستیز است و امیدوار به مبارزه برای هدف اصلاح طلبانه امام حسین (ع).

چرا که آنان اینگونه زیسته اند که امروز نیز می‌توانند، عاشقانه و زیبا و تاثیرگذار عزاداری کنند و نکته مهمی که نباید فراموش کرد این است که امروز، هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری مردمان یزد، خود به تنهایی یک رسانه است. رسانه‌ای که در دل خود فرهنگ، باور، سبک زندگی، اعتقادات و نگاه یزدی‌ها به دنیا و عقبی را به جهان مخابره می‌کند.

منبع: آفتاب

کلیدواژه: مداحی یزد عزاداری محرم امام حسین یزدی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۳۱۵۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهتمام مجالس آسیا به‌ تقویت ابعاد نظارت همگانی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما بمرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی الگو‌های نظارت همگانی و مردمی سازی در مجالس قانونگذاری دنیا پرداخت.   در این گزارش آمده است: یکی از اولویت‌های پارلمان‌های ملی برای شفاف‌سازی عملکرد پارلمان، تقویت تعاملات دو‌سویه بین شهروندان و قانونگذاران است. پایش، غربالگری و ترتیب اثر دادن به مطالبات مشروع و قانونی شهروندان از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، یکی از ملزومات تقویت نظام مردم‌سالاری دینی با تأکید بر مؤلفه‌های نظارت همگانی است. نظارت همگانی در ذیل نظارت «غیررسمی» «مردمی» و «عمومی» آورده می‌شود و به دو صورت «سازمانی» و «انفرادی» بروز و ظهور می‌یابد. «مردمی‌سازی» به مفهوم رفع موانع حضور مردم و اندیشه‌های نو در چرخه تصمیم‌گیری و مقابله با ابرچالش‌ها و نظام مسائل اساسی فراروی کشور با اراده، خواست و مشارکت فعال همه آحاد جامعه است.    مهم‌ترین یافته‌های پژوهشی و شیوه‌های ارتقای نظارت همگانی و مردمی‌سازی فعالیت‌های مجلس شورای اسلامی به این شرح است که در مقدمه قانون اساسی و اصول (۵، ۷، ۸، ۲۶، ۵۶، ۱۰۰ و ۱۰۳) به‌انحای مختلف بر مردمی‌سازی و مشارکت مردم تأکید شده است. همچنین با ورود به گام دوم انقلاب، گفتمان مردمی‌سازی فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری، به یکی از گفتمان‌های غالب حوزه سیاست ارتقا یافته است و مردمی‌سازی کارکرد‌های قوه مقننه نیز از این قاعده مستثنا نیست.    نقطه کمال‌گرایانه و آرمانی در سند مترقی گام دوم انقلاب، اتخاذ گام‌های لازم برای حرکت از وضع موجود به‌سمت استقرار تمدن نوین اسلامی است که مهم‌ترین لازمه آن، رفع موانع تقنینی، نظارتی و اجرایی مشارکت مردم در حوزه اجرا، تقنین و نظارت است. از سال ۲۰۲۰ میلادی، مبحث شناسایی موانع و راهکار‌های ارتقای نظارت همگانی بر مجالس قانونگذاری، به یکی از اولویت‌های اتحادیه بین‌المجالس جهانی و «برنامه توسعه ملل متحد» تبدیل شده است.    با گسترش پارلمان دیجیتال، رویکرد بسیاری از قانونگذاران به‌ویژه نمایندگان پارلمان اروپا به‌سمت دریافت طومار‌های الکترونیک معطوف شده است و نقش و جایگاه نظارت همگانی و مشارکت الکترونیکی شهروندان در حال افزایش است. دبیران کل (معاونت‌های اجرایی) برخی پارلمان‌ها به‌ویژه کشور‌های دارای مجالس ایالتی با استفاده از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات، به‌سمت هوشمندسازی دفاتر کاری قانونگذاران و سناتور‌ها گام برداشته‌اند. این اقدام باعث شده است دفاتر مذکور، دریافت برخط دغدغه‌های آحاد مردم در حوزه‌های انتخابیه (ایالت‌ها) و مستندسازی آنها را در اولویت قرار دهند. داده‌کاوی نوع مطالبات شهروندان در سطوح استانی و ملی، در هم‌پوشانی برنامه‌های راهبردی مجلس شورای اسلامی با مطالبات عمومی بسیار کلیدی است.   یکی از کاستی‌های ارتباط چهره‌به‌چهره شهروند‌- قانونگذار در حوزه انتخابیه، این است که بخش زیادی از مطالبه شهروندان به‌جای درخواست‌های ملی به‌سمت مطالبات فردی، قبیله‌ای، قومی یا منطقه‌ای معطوف می‌شود و تراکم درخواست‌های شخصی در حوزه‌هایی همچون معیشت، اشتغال و درخواست وام می‌تواند کیفیت نظارت همگانی بر عملکرد قانونگذاران را کاهش دهد.   در اغلب مجالس قانونگذاری دنیا از طریق تعبیه پست‌های الکترونیکی انحصاری برای هر‌یک از قانونگذاران، یک رابطه دو‌سویه بین قانونگذار و شهروندان برقرار شده و مواضع و عملکرد نماینده به‌صورت برخط در وب‌سایت مختص هر‌یک از قانونگذاران پخش می‌شود. همچنین اتحادیه بین‌المجالس جهانی به‌منظور مردمی‌سازی فعالیت‌های اتحادیه، برگزاری جلسات استماع شهروندمحور را در اولویت قرار داده است. برای مثال این اتحادیه به‌منظور هم‌اندیشی با جامعه خبرگان، «جلسه استماع پارلمانی سالیانه با سازمان ملل» را با حضور نمایندگان مجالس عضو، مسئولان سازمان ملل متحد، محققان و چهره‌های شاخص دانشگاهی برگزار می‌کند.   مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش پیشنهاد تعبیه سامانه برخط نظارت همگانی بر جلسات کمیسیون‌های تخصصی را مطرح کرده و در توضیح آن بیان می‌کند که ایجاد سامانه نظارت همگانی برخط بر جلسات کمیسیون‌های تخصصی به یکی از رویه‌های مرسوم مجالس قانونگذاری دنیا، برای هوشمندسازی جلسات کمیسیون‌های تخصصی تبدیل شده است. به‌طوری‌که اغلب پارلمان‌های دنیا با تلفیق دو پدیده هوشمندسازی و مردمی‌سازی، به‌دنبال افزایش عیار نظارت مستمر مردم بر فعالیت قانونگذاران هستند. برای مثال برای هر‌یک از کمیته‌های دائمی مجلس شورای پاکستان، وب‌سایتی تعبیه شده است که تمامی مباحث مطروحه در کمیسیون، جلسات استماع، مذاکرات دیپلماتیک رئیس کمیسیون با همتایان خود و همچنین آخرین وضعیت یک لایحه در کمیسیون، مورد داوری نظارت مستمر مردم قرار دارد. استفاده از این شیوه در کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی، موجب ارتقای کیفیت نظارت همگانی بر فعالیت کمیسیون‌های تخصصی قوه مقننه می‌شود.   این گزارش در ادامه پیشنهاد ایجاد تعبیه سامانه هوشمند نظارت همگانی را طرح و بیان می‌کند که بارگذاری سامانه هوشمند نظارت میدانی، نقش بسیار سازنده‌ای در ارتقای کیفیت، دقت و سرعت نظارت همگانی بر دستگاه‌های اجرایی ایفا کرده و نمایندگان به‌صورت مستقیم بازخورد مصوبات‌شان را در جامعه هدف و حوزه اجرا مشاهده می‌کنند. به همین دلیل جداسازی موضوع‌های راهبردی که مستلزم نظارت میدانی است، نه‌تن‌ها عیار مردم‌باوری قوه مقننه را افزایش می‌دهد بلکه در نگاه تحولی شهروندان به جایگاه راهبردی مجلس شورای اسلامی نیز بسیار حائز اهمیت است.    مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه این گزارش با ارائه پیشنهاد ایجاد پایگاه تحلیل، بررسی و اولویت بندی نظام مسائل اساسی کشور از نگاه مردم، توضیح می‌دهد که یکی از ابتکارات مرکز پژوهش‌ها در دوره مجلس یازدهم، ایجاد مرکز افکارسنجی خانه ملت بوده است. تجمیع و پردازش داده‌های این مرکز در کنار تجمیع داده‌های دفاتر کاری نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه، مطالعات میدانی اندیشکده‌های حکمرانی قانونگذاری استانی و همچنین پردازش و داده‌کاوی مطالبات پارلمانی شهروندان در اصحاب رسانه می‌تواند تا حدودی به شناسایی، غربالگری و اشتراک‌گذاری دغدغه‌های مشترک حکمرانی از دریچه منظومه فکری آحاد جامعه کمک کند.    در این گزارش به استفاده از تجارب مجامع پارلمانی اشاره شده و آمده است که در سال‌های اخیر ابتکارات و نوآوری‌هایی توسط مجالس ملی در حوزه نظارت همگانی در اجلاس‌های بهاره و پاییزه اتحادیه بین‌المجالس جهانی، مجمع مجالس آسیایی و برخی اتحادیه‌های پارلمانی منطقه‌ای مطرح شده است. مستندسازی درس‌آموخته‌های مجامع پارلمانی در حوزه نظارت همگانی، می‌تواند نقطه عطف مجلس شورای اسلامی برای تحول در حوزه نظارت همگانی باشد.    رصد سیاست‌های کلان مراکز پژوهشی مجالس آسیایی، نشانگر اهتمام پارلمان‌های آسیا به‌سمت تقویت ابعاد نظارت مردمی و همگانی بر عملکرد نمایندگان است. اشتراک‌گذاری تجارب موفق بین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و مراکز مطالعاتی مذکور می‌تواند به فهم مشترک کشور‌های آسیایی برای توسعه دمکراسی پارلمانی از طریق تحکیم نظارت همگانی کمک کند.